STL : Nedir ve nasıl oluşturulur?
3D Baskıda en yaygın kullanılan dosya formatını, nasıl kullanıldığını ve nasıl STL dosyası oluşturulduğunu bu yazımızda sizlerle paylaştık
- 29.10.2019
- Okuma süresi 4-6dk arası
- Burak Kurttay, Makine Mühendisi
STL en yaygın kullanılan 3D baskı dosyası formatıdır. Kısa ve kolay tanımıyla STL dosyaları 3D modellerin hacim bilgisini saklar. Bu format üç boyutlu bir nesnenin hacim bilgisini yalnızca herhangi bir renk, doku veya malzeme bilgisi içermeksizin saklanmasına ve aktarılmasına imkan vermektedir.
STL formatlı 3 boyutlu model daha sonra dilimleyici (Slicer) program kullanılarak katmanlara bölünür. Bu katmanların oluşturulabilmesi için gerekli iş yolu bilgisi ise Dilimleyici tarafından Gcode’ a dönüştürülür ve üç boyutlu yazıcıya aktarılır.
STL dosya formatı 3D modellerin üçgenler ile tanımlanmasıdır. Yukarıda görüldüğü gibi bir katı model üçgenler halinde kaydedilir.
Katı model bilgisini saklayabilen ve 3D Baskıya uygun halde aktarabilen 30’dan fazla dosya formatı bulunmaktadır. Bunun yanında en yaygın olarak kullanılan format STL’dir. İnternette STL olarak kaydedilmiş pek çok hazır modele ulaşabilir, neredeyse tüm modern CAD yazılımlarından bu formatla çıktı alabilirsiniz.
Kullandığınız CAD programına bağlı olmakla birlikte, ‘’Dışa Aktar(Export)’’ ve ya ‘’Farklı Kaydet’’ seçeneklerine tıkladıktan sonra STL uzantısını seçerek parçanızı STL formatında kolaylıkla kaydedebilirsiniz. Dilerseniz CAD programlarıyla oluşturduğunuz modeli birkaç farklı parametreyi kontrol ederek STL formatına dönüştürmeniz de mümkündür. CAD programları veya harici bir programla bir katı model STL’e dönüştürülürken çözünürlük gibi kontrol edilmesi gerekilen bazı parametreler bulunmaktadır. Bu parametreler basitçe şöyledir:
STL dosyasını oluştururken modelin yüzeyinde oluşturacağınız üçgen sayısı arttıkça modelin çözünürlüğü artmaktadır. Ancak beraberinde dosyanın boyutu da büyür. Bu iki parametre göz önünde bulundurularak bir STL çözünürlüğü belirlenmelidir. STL çözünürlüğünün çok düşük olması durumunda ise yaşanacak problemi bir çemberin çokgene dönüşmesi gibi hayal etmek mümkündür.
STL dosyasının çözünürlüğünü çok fazla artırmanın belli bir noktadan sonra 3D yazıcının teknolojik bariyerlerinden dolayı baskı kalitesini arttırmadığını da belirtelim. (Çözünürlük baskı çözünürlüğüyle sınırlanmıştır). 3D Baskı için STL modeli oluştururken sık yapılan bir hatadır. Bu sebeple fazla artıracağınız çözünürlük, belli bir çözünürlük seviyesinden sonra dosya boyutundan fazlasını vermeyecektir. Dosyalarınızı kaydederken bunlara dikkat etmenizde fayda var.
Çözünürlükle ilgili manuel olarak kontrol edilebilen ve optimize edebileceğiniz önemli parametreler şu şekildedir:
Çözünürlüğe etki eden ve değiştirebileceğiniz faktörlerden biri akor yüksekliğidir. Bu parametre modelin yüzeyi ile STL dosyasının oluşturduğu üçgenler arası mesafeyi sınırlar. Bu parametre küçüldükçe STL yüzeyi modelde bulunan yüzeye yaklaşacaktır. Önerilen yükseklik değeri 0.01 ile 0.001 mm arasındadır. Bu değeri daha küçük bir değere indirseniz de 3D yazıcılar böyle bir hassasiyete sahip olmadıkları için üründe bir değişime sebep olmayacaktır.
Açısal tolerans oluşturulan üçgenlerin normali ile bitişik üçgenler arasındaki açıyı limitler. Toleransı azaltmak baskı çözünürlüğünü geliştirir. Varsayılan değer genelde 15 ila 0 derece arasındadır. Bu aralıkta kullanılması önerilir.
Binary dosyalar boyut olarak daha küçük dosyalardır. İnternet üzerinden, hızlıca gönderilmesi gereken dosyalarda veya online hızlı fiyatlandırma sistemiyle üretilecek ürünler için kolaylık sağlamaktadırlar.
Oluşturduğunuz STL dosyası modelleme esnasında yapılan bazı yanlışlar sebebiyle baskıya uygun olmayabilir. Meshmixer ve Netfabb gibi problemler kullanarak modelinizin baskıya uygunluğunu kontrol edebilir, bazı hataları ortadan kaldırabilirsiniz. Bu programların da yetersiz olduğu durumlarda sıkıntınızı çözmek ve en iyi sonucu alabilmek için CAD dosyanıza dönüp modelinizde bulunan hataları düzeltmeniz gerekmektedir.
Anahtar Bilgiler:
Modelinizin çözünürlüğünü ayarlarken dosya büyüklüğüne dikkat ediniz.
Modeli oluştururken parametreleri önerilen değerlerin dışına çıkarmamaya çalışınız.
STL dosyanızı oluşturduktan sonra baskıya uygunluğunu kontrol ediniz.